مدل‌سازی عددی نمودارهای مقاومت القایی آرایه ای (AIT) | ||
| پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی | ||
| مقاله 15، دوره 4، شماره 2، مهر 1397، صفحه 365-375 اصل مقاله (2.95 M) | ||
| نوع مقاله: سایر مقالات | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22044/jrag.2018.5766.1122 | ||
| نویسنده | ||
| فرهاد خوشبخت* | ||
| استادیار، پژوهشگاه صنعت نفت | ||
| چکیده | ||
| مهم‌ترین نمودار چاه پیمایی، نمودار مقاومت الکتریکی است؛ که برای تعیین نوع و مقدار هیدروکربن موجود در مخازن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روشهای سنتی تفسیر نمودارهای مقاومت، از چارت بوک استفاده می‌شود. چارت بوک مدلی تئوری از رفتار ابزار نمودارگیر است؛ که با استفاده از مدل‌های یک‌بعدی کامپیوتری تهیه می‌شود. این کدهای کامپیوتری معادله ماکسول را در فضایی ساده‌سازی شده و با صرف‌نظر از شیب لایه‌ها، رخنه ناهمگن سیال حفاری، اثر لایه‌های مجاور و زاویه چاه حل می‌کنند؛ که در مخازن پیچیده از نظر خواص و هندسه با خطای زیگردابی همراه است. برای لحاظ کردن پیچیدگی‌های مخزن و افزایش دقت تفسیر، از روشهای عددی نظیر روشهای اجزاء محدود و تفاضل محدود برای مدل کردن دو و سه‌بعدی نمودارهای مقاومت استفاده می‌شود. هدف اصلی این مقاله، مدل‌سازی ابزار القایی آرایه‌ای AIT است؛ تا رفتار این ابزار در شرایط مختلف چاه و مخزن واکاوی و شناخته شود. کسب این آگاهی، امکان تفسیر دقیق‌تر داده‌های این نمودار را فراهم کرده و در کنار آن، با شناخت نقاط قوت و ضعف ابزار AIT، به کارگیری آن در چاه‌های ایران با روال منطقی و به صورت بهینه انجام شود. برای راستی آزمایی، نمودار مقاومت الکتریکی در یک مدل چند لایه بازسازی و با مقاومت واقعی مقایسه شد. در مدل چند لایه، ابزار AIT طراحی شده، مقاومت لایه‌های ضخیم را با دقت اندازه‌گیری کرده است؛ ولی برای لایه‌های نازک انطباق کامل وجود ندارد. برای شناخت بهتر رفتار ابزار AIT در طراحی و شرایط مختلف، آنالیز حساسیت بر روی ویژگی‌های اصلی آن شامل فرکانس، فاصله گیرنده-فرستنده و تغییرات مقاومت سیال درون چاه انجام شد؛ تا مشخص شود تغییر این پارامترها چه اثری در رفتار ابزار AIT دارد. در فرکانس‌های بالا به دلیل تشدید پدیده اثر پوسته‌ای، علیرغم وابستگی خطی مقاومت با فرکانس، ابزار توانایی اندازه‌گیری مقاومت سازند را از دست می‌دهد. با افزایش فاصله گیرنده-فرستنده، مقدار مقاومت برداشت شده تغییر چندانی نشان نمیدهد؛ حال آن‌که این افزایش، قدرت تفکیک عمودی را تا حد زیگردابی کاهش می‌دهد. به دلیل رفتار غیرخطی، ابزار AIT در چاه‌های با رسانندگی سیال حفاری بیش از 1 زیمنس/متر قابل برداشت نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مقاومت الکتریکی؛ ابزار نمودارگیری؛ مخزن؛ اشباع هیدروکربن؛ آنالیز حساسیت | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 807 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 513 |
||