استفاده از معکوس سازی های لی – اولدنبرگ و هموار برای شناسایی کانسار پلی متال منطقه عشوند نهاوند با کمک داده‌های IP/Res | ||
| پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی | ||
| دوره 8، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 1-13 اصل مقاله (1.78 M) | ||
| نوع مقاله: سایر مقالات | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22044/jrag.2018.6494.1172 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب علایی کاخکی1؛ علی نجاتی کلاته* 2؛ علیرضا عرب امیری2؛ فیروز جعفری3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| 2دانشیار، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه صنعتی شاهرود | ||
| 3کارشناس، سازمان زمین شناسی و اکتشاف معدنی کشور | ||
| چکیده | ||
| از روش‌های مرسوم در اکتشاف کانسارهای فلزی به‌خصوص اسکارن‌های آهن و مس، به‌کارگیری هم‌زمان روش‌های تلفیقی قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی می‌باشد. پرکاربردترین آرایه ژئوالکتریکی در برداشت‌های دوبعدی آرایه دوقطبی- دوقطبی است. این امر به علت حساسیت بالای این آرایه به تغییرات جانبی و کاهش میزان نوفه به حداقل مقدار خود است. کانسار اسکارن پلی متال طلا، مس، روی، آهن عشوند نهاوند در پانزده کیلومتری شمال شرق شهر نهاوند و در دو کیلومتری شمال شرق روستای عشوند قرار دارد. به منظور بررسی کانسار پلی متال عشوند، داده‌های مقاومت ویژه و قطبش القایی در شبکه مستطیلی در قالب 7 پروفیل به فاصله 50 متر از هم با آرایش دوقطبی- دوقطبی برداشت شد. امروزه مدل‌سازی داده‌های ژئوفیزیکی مانند دیگر زمینه‌های مهندسی جایگاه ویژه‌ای پیداکرده است. هدف از این مطالعه، وارون سازی داده‌های مقاومت ویژه و قطبش القایی با استفاده از الگوریتم‌های لی- اولدنبرگ و هموار می‌باشد. به‌منظور صحت سنجی الگوریتم‌های مذکور مدلی مصنوعی با نرم‌افزار Res2Dmod طراحی شد، داده‌های مصنوعی به‌دست‌آمده از این مدل با الگوریتم‌های مذکور وارونسازی شده و نتایج با مدل اولیه تطبیق داده شدند. بر اساس میزان تطابق مدل‌های حاصل از وارونسازی با مدل مصنوعی اولیه، صحت سنجی صورت گرفت و می‌توان گفت نتایج معکوس سازی داده‌های واقعی تا حد امکان به واقعیت نزدیک خواهد بود. با مدل‌سازی معکوس دوبعدی داده‌های مقاومتویژه و قطبشالقایی، اطلاعات ارزشمندی از هندسه فضایی، عمق و ابعاد کانیسازی به دست آمد. بر اساس اطلاعات زمین‌شناسی موجود و نتایج مدل‌سازی داده‌های مقاومتویژه و قطبشالقایی در محدوده موردمطالعه مناطق امیدبخش برای حفر گمانه‌های اکتشافی شناسایی و معرفی گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پلی متال؛ الگوریتم لی-اولدنبرگ؛ الگوریتم هموار؛ عشوند | ||
| مراجع | ||
|
اسکویی، ب.، دریجانی، م.، (1391)، مدل‌سازی و برگردان دوبعدی داده‌های مغناطیسی منطقه شهمیرزاد استان سمنان به‌منظور تعیین عمق و شکل کانسارهای آهن. مجله فیزیک زمین و فضا، جلد6، شماره3 صفحه 72-82.
زارع، م.، بیرانوند، ا.، علوی، ح.، 1393، مدل‌سازی به روش هموار جهت پردازش داده‌های IP/Res، کنفرانس ملی علوم زمین.
جعفری، ف.، 1390 ، طرح اکتشاف کانسار پلی متال در منطقه عشوند نهاوند استان همدان، گزارش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
حسینی دوست، ج.، مهدوی، م.، علوی، م.، 1370، نقشه زمین‌شناسی 1:100000 نهاوند، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
علیزاده، م.، فتحیانپور، ن.، 1389، ارائه الگوریتم اصلاح‌شده مدل‌سازی معکوس سه‌بعدی به روش شبه نیوتنی جهت داده‌های مقاومت سنجی، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران (1389)، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران.
مجیدی، ب.، عمیدی، س.م.، 1355، شرح نقشه زمین‌شناسی چهارگوش همدان گزارش داخلی سازمان زمین‌شناسی کشور.
مرادزاده، ع.، عرب امیری، ع.، 1383، مدل‌سازی وارون پارامتری داده‌های پلاریزاسیون القایی و مقاومت ویژه اندیس معدنی پاینده، مجموعه مقالات هشتمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه صنعتی شاهرود.
موحدی، م.، 1389، گزارش زمین‌شناسی منطقه نهاوند در برگه 1:100000 ، سازمان زمین-شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
میرزانژاد، ی.، حفیظی، م. ک.، یوسفی، پ.، 1389، اکتشاف مس به روش IP و مقاومت ویژه در منطقه قلعه ریگی، استان کرمان، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران (1389)، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران.
محمدی ویژه، م.، جمالی، ف.، عرب امیری، ع.، کامکار روحانی، ا.، (1392)، مدل‌سازی و تفسیر داده‌های قطبشالقایی و مقاومتویژه الکتریکی به‌منظور اکتشاف ذخایر پلی متال در منطقه کبودان. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مهندسی اکتشاف منابع زیرزمینی، 19 و 20 آذرماه 1392.
نوروزی، غ.، غلامی، س.، 1384، تحلیل و مدل‌سازی داده‌های ژئوفیزیکی (RS, IP, M) در محل اندیس معدنی مس سوناجیل، نشریه دانشگاه تهران 2 (39).
ولیزاده، م.و.، 1353، تعیین سن مجموعه نفوذی همدان با روش پتاسیم- آرگون، پردیس علوم، دانشکده زمین‌شناسی، دانشگاه تهران، ایران.
Alavi, M., and Mahdavi, M.A., 1994, Stratigraphy and structures of the Nahavand region in western Iran, and their implications for the Zagros tectonics. Geological Magazine, 131, 43-47.
Alilou, s., Norouzi, Gh.H, Doulati, F., and Abedi, M., 2014, Application of magnetometery, electrical resistivity and induced polarization for exploration of polymetal deposits, a case study: Halab Dandi, Zanjan, Iran.
Bauman, P., 2005, 2-D resistivity surveying for hydrocarbons- a primer. CSEG Recorder April 2005, pp. 25-33.
Chambers, J.e., Loke, M.H., Ogilvy, R.D., Meldrum, P.I., 2003, Non- invasive monitoring of DnaPL migration through a saturated porous medium using electrical impedance tomography. Journal of contaminant Hydrology 68 (1-2), 1-22.
Chambers, J.C., Kuras, O., Meldrum, P.I., Ogilvy, R.D., Hollands, J., 2006, Electrical resistivity tomography applied to geologic, hydrogeologic, and engineering investigations at a former waste-disposal site. Geophysics 71 (6), B231-B239.
Dey, A., Morrison, H.F., 1979, Resistivity modeling for arbitrarily shaped three dimensional structure. Geophysics, 44 (4), pp. 753-780.
Daily, W., Owen, E., 1991, Cross- borehole resistivity tomography. Geophysics 56 (8), 1228-1235.
Dahlin, T., 2001, The development of DC resistivity imaging techniques. Computers and Geosciences 27 (9), 1019-1029.
Fedi, Maurizio, and Antonio Rapolla. 1999, 3-D inversion of gravity and magnetic data with depth resolution, Geophysics, 64, 452-60.
Griffiths, D.H., Barker, R.D., 1994, Electrical imaging in archaeology. Journal of Archaeological science 21 (2), 153-158.
Loke, M.H., Lane Jr., J.W., 2004, Inversion of data from electrical resistivity imaging survey in water-covered areas. Exploration Geophysics 35 (4), 266-271.
Linderholm, P., Marescot, L., Loke, M.H., Renaud, P., 2008, Cell culture imaging using micro impedance tomography. IEEE Transactions on Biomedical Engineering 55 (1), 138-146.
Legault, J.M., Carriere, D., Petrie, L., 2008, Synthetic model testing and distributed acquisition dc resistivity results over an unconformity uranium target from the Athabasca Basin, northern Saskatchewan. The Leading Edge 27 (1), 46-51.
Milsom, J., 2003, Field Geophysics, Vol3, John Wiley& Sons Ltd, UK, pp 232.
Oldenburg, D.W., and Li, Y., 1994, Inversion of induced polarization data, Geophysics, 59, 1327–1341.
Page, L.M., 1968. Use of the electrical resistivity method for investigating geologic and hydrogeologic conditions in Santa Clara County, CA. Ground Water 6 (5), 31-40.
Phillips, N.D., 2002, Geophysical inversion in an integrated exploration program: Examples from the San Nicolas deposit.
Rucker, D., loke, M.H., Levitt, M.T., Noonan, G.E., 2010, Electrical resistivity characterization of an industrial site using long electrodes. Geophysics 75 (4), WA95-WA104.
Rucker, D.F., Noonan, G., Greenwood, W.J., 2011, Electrical resistivity in support of geological mapping along the Panama Canal. Engineering Geology 117 (1-2), 121-133.
Reynolds, J.M., 2011, An Introduction to Applied and Environmental Geophysics, 2nd edition. John Wiley & Sons, England.
Storz, H., Storz, W., Jacobs, F., 2000, Electrical resistivity tomography to investigate geological structures of the Earth's upper crust. Geophysical Prospecting 48 (3), 455-471.
Stocco, S., Godio, A., and Sambuelli, L., 2009, Modelling and compact inversion of magnetic data: A Matlab code, computers & Geosciences, 35, 2111-2118.
Samuel, R.M., Richard, S., Robert, B., 2016, Ground resistivity method and DCIP2D forward and inversion modelling to identify alteration at the Midwest uranium deposit, northern Saskatchewan, Canada. Exploration Geophysics.
Telford, W., Geldart, L., & sheriff, R. 1990, Applied Geophysics, New York: Cambridge University Press, 744.
Tsokas, G.N., Tsourlos, P.I., Vargemezis, G., Novack, M., 2008, Non-destructive electrical resistivity tomography for indoor investigation: the case of Kapnikarea church in Athens. Archaeological Propection 15 (1), 47-61.
White, R.M.S., Collins, S., Denna, R., Hee, R., Brown, P., 2001, A new survey design for 3D IP modelling at Copper hill. Exploration Geophysics 32 (4), 152-155.
Wilson, S.R., Ingham, M., McConchie, J.A., 2006. The applicability of earth resistivity methods for saline interface definition. Journal of Hydrology 316 (1-4), 301-312.
Williams, N.C., 2008, Geologically-constrained UBC–GIF gravity and magnetic inversions with examples from the Agnew-Wiluna greenstone belt, Western Australia (Doctoral dissertation, University of British Columbia).
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 628 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 389 |
||